Ilaahay Naxariistii jano haku galadaystee Abwaan Galayax oo Saaka ku geeriyooday Dalka Ethiopia Caasimadiisa ayaa waxaa siweyn uga naxay guud ahaan umaddii maqashay ama wax ka taqaanay hibbaddii Abwaanimo oo ilaahay Abwaanka siiyey.
Abwaan Galayax oo ku geeriyooday daddii 90naad oo dhowr gu dheer Geeridiisa kasoow waxaa si wayn u tabi doona Bahdii Suugaanta aay saaxiibka ku ahaayeen iyo kuwii aay usku xirnaayeen.
Abwaan Galayax wuxuu ahaa amase lagu tirin jirray Abwaan hibbo sheegtay isla markaana dhiiran oo aan la gaban hibadiisa Abwaanimo,waxaay inta badan Abwaaniinta Soomaliyeed ama Bahdal Afmaalka soomaliyeed ku sheegeen inuu ahaa boqorka Amaanta geela gayiga Soomaali dagto oo dhan.
Galayax wuxuu ku dhashay Dhulka doolo loo yaqaan oo Wardheer aay ugu magac dheertahay isagoo halkaasi kusoo barbaarey waayihiisa barbaarnimo taasoo lagu sheego inuu halkaasi kala soo ifbaxay himiladiisa Abwaanimo oo aay waliba u dheerayd inuu ahaa Abwaan Soomalinimadda ku dhaata dhaqanka iyo hiddaha Soomaliyeedna koryeela.
Inkastoo aan anigu ahay Shaqsi si weyn ugu fekerayay inaan mar uun la kulmo Abwaan Galayax balse tii alle iiga hormartay taasoo dib ii xasuusiyey halqabsiga gayiga Soomali laga wadda yaqaan ee ahayd. “Waxaad Aadanow maaggan tahay adiyo maankaagu Iyo meel uu Ilaahay ku marin kala mid weeyaane!” ayaan waxaan goostay bal inaan Shacabka Soomaliyeed la wadaago Maansooyinkiisii qaar kamid ah kuwaasoo aan filayo inaay intii aan Aqoon Abwaan Galayax u iftiimin doonaan qoon dheeraad ah bal aan ku biloowno mid kamid ah Maansooyinkiisii Geela oo ahayd middii lagu saaray taashka boqornimo ee Amaanta geela waxaayna u dhacday sidaan.
Haddaan baawar kama waayayee, bilo dhaqaaleeyo
Barrimada caleentana leh haddaan, bariba meel geeyo
Markay balaxsi doontana haddaan, dhanaha boobsiiyo
Bartuu fadhan ku yaallana haddaan, baalash kaga jiido
Middii aan dhukaan bido haddaan, biimo ku ogaado
Goortii ay bogsootana haddii aan, badhika fuudsiiyo
Haddaan baanto xooluhuba way, badan xumaadaane
Baadida lumaysiyo haddaan, baylah ka ilaalsho
Bahalkiyo waraabaha haddaan, Baar ka celinaayo
Haddaan baytimaal kuma gashee, Buro xannaaneeyo
Inay bulanto mooyee haddii, bixinta loo diido
Haddaan naago kuma baayacee, baali laga dhiibin
Barbaarnimiyo doobnimo haddaan, baaqi ku ahaado
Anigoo basaas qaba haddaan, bawdka hore seexdo
Boolbaraha ciiddiyo haddaan, boorashka u jiifo
Waa baxarka gelee haddaan, bidho ku haaneedo
Bakhayl magac ma yeeshee haddaan, bixiyo dheefteeda
Haddaan labanka Boodey martida, ugu bashaasheeyo
Bun haddaan u dubo oo wadaad, baro ku yaasiimo
Haddaan baraha jiilaal kobtii, baadle ku ekeeyo
Oon baagamuuddiyo u huro, inaan ka baashaalo
Bandarada magaaliyo haddaan, balad u moogaado
Buugtiyo iskuullada haddaan, barashadood daayo
Haddaan kabo banbiira ah toshiyo, rabadhka baabuurta
Haddii anan bashlaynine xarrago, baal isaga tuuro
Baqoole iyo guuraba haddaan, baadhi la ahaado
Bilaheeda oo idil haddaan, Baayir daba joogo
Barigay dhalaysana haddaan, boqon ku seeteeyo
Barqin horada laba goor haddaan, baaciyoo celiyo
Goortay cabbaar biliqsatay, meel isbabacdaaye
Bishamaha madow iyo markay, buulka hore keento
Bisinkiyo haddii aan u maro, baabaddii nabiga
Haddaan nirigta beydaanka dheer, bogga ka soo jiido
Bishaaraan idhaahdaa intaan, bururo reynreyne
Basarka geela loo dhaqo haddaan, baab walba idleeyo
Intaasoon ku baaqtamay haddaaan, been ka dhigi waayo
Saw badashadiisu waa waxyare, boqol ma dhaafaayo
Inkastoo Maansooyin badan oo dhaxal gal ah kuwaasoo uu Abwaanku tiriyey Waayaddii Gumaystuhu uu Dhulka Soomaliyeed ku Cartamayay.Waayaddii Xornimadda iyo lixdankii, Kacaankii barakaysnaa iyo Maalmihiisii, Colaaddii Sokeeye oo umula dooxa ahaydba aay aad u badan yihiin haddana aayba keydsan yihiin balse waxaan Aniga oo aan filayo inaan ahay Shaqsi kahor dhacay Bulsho waynta iyo Abwaaniin badan oo soowadda Taariikhda Mugawayn ee Abwaanka aanse kusoo gunaanaddo Maansaddii Lix iyo Toban hal oo aad markaad dhexdabaalato ogaaanayso Wax badan oo uu Abwaanku uga gaabsaday Maansadda Waxaayna u dhacday sidaan.
Awel Maanso waataan gurshoo, gooyey waayahane
In dhawayd ka gaban gaabsadoo, wayga garateene
Anigoo an gabin baan nacee, kama gal gaaleene
Lix iyo toban haloo wada gartaya, wawga gaabsadaye
Gabaygu waa yaraa Muxumedoow, gaafihii hore’e
Garka iyo sidaydaas nimaan, guudka ka caddaanin
Goloyaasha lama keeni jirin, gaafka loo tago’e
Maantana Gurbood iyo gabdhiyo, gaban yaroo wiila
Iyo Oday guxuushaaya baa, guusha loo simaye
Gef inay amuurtaasi tahay wawga gaabsadaye
Guubaabo iyo gooddi iyo, gabay ma daayeene
Haddii aan garwaaqsaday intaan gu’ iyo Waa Joogay
Nin gaboobayoo oday noqdiyo, guudcaddaan ahaye
Gefkii iga dhacaa maanta waa, geeri oo kale’e
Inuu godob islaameed I bado, wawga gaabsadaye
Cibaadada ninkii gaar ka mara , guul darraa heliye
Gabbal dhiciyo waagii baryiyo, goor iyo ayaanba
Marna kama gidaadeen fahmada, guulle ii qoraye
Gabayada haddaan shubi lahaa, amase geeraarka
Wuxuu iga galaafanahayaa, garasho diineede
Gelin dhexe habaynkii wardaan, guri’a Laylkiiye
Nin ilaah u go’ay baan ahoo wa uga gaabsadaye
Geddaan anigu soo maray haddaan, gun uga sheekeeyo
Inkastoo barkood go’ay naflaha, geeri bow imane
Raggii Geedka ila joogi jiray, gabalki baa noole
Galka Bari Garoowiyo Nugaal, Garacad meesheeda
Gooddiga Hargaysiyo intii, Guban ka hoosaysa
Gar loo gubay Galbeed iyo Jig-Jiga, Goobba dhinaceeda
Garbahaaraleey iyo dhulkaa, Gedo ka baalleeya
Intaasoon guriyo meelo iyo, gobollo soo sheegay
Anigaa geyiga eebbahay, gabay u teednaaye
Maantana rag badan baw gurmaday, gooha maansada’e
Inay wiilal wada guuxayaan, wawga gaabsadaye
Nin gurbooda lama qayr san karo, guun haddaad tahaye
Midaan hooyadii gurininoo, guriga meeraaya
Aan weli gosheediyo ka bixin, gurada Awrkooda
Hadduu goob walbaba taagan yahay, gabayna tookhaayo
Kolna inaanan garab joogsan karin, wawga gaabsadaye
Gabay Hawle iyo Raage iyo, Gooni baa lumaye
Cali iyo Gahayr iyo Qamaan, geeri baw timide
Ismaaciilna mawd baa genbiyay, waana tuu go’ye
Afcad wuxuu Gallayr yeyn ogaa, geesigii dhimaye
Galaaskayga nimankii ahaa, gululi weeyaane
Anna goor dhow baan filahayaa, goof la’ii qodo’e
Inay guurtidii eber yihiin, wawga gaabsadaye
Markaan gaban ahaa iyo haddoon, gooman oday yeeshay
Intii aniga geed iyo shir iyo, garan gar lay keenay
Amaan meelo lagu guulay iyo, gogol ka sheekeeyey
Haddii anan gabaro weyn ku helin, guuyo iyo xoolo
Inaan faa’ido laga gaara hayn, wawga gaabsadaye
Haddii anan gobaadoo dhashiyo, geri ku taabaynin
Ama anan gamaankii fardaha gorey ka fuulaynin
Ama anan garaaddiyo billado garabka saaraynin
Waxba gooddiggiisiyo ma rabo, gole kasheeggiise
Inaan galala’diisu I anfacayn wawga gaabsadaye
Nin ragihi wuxuu galay amuu, gudeyba loo diidye
Haddaad geesi tahay meel walbaba, cadawga guulaaya
Giiryaalihii kula dhashaa gaalo, kaa necebe
Inaan xaasid gacal kuu ahayn, wawga gaabsadaye
Adduunyadaba gaasiran ninkii, gaan ahaan jiraye
Ninkii gacanta lala yaaci jiray, waa gabbanayaaye
Ha yeeshee gadaal niman dhashiyo, gaacufyaa kacaye
Anba gabay ragbaa igu qabsaday, iina gooddiyaye
In adduunku gaafaysi yahay wawga, gaabsadaye
Shir la gooday waayeel gabraday, talo la goyn waayey
Guddi ururtay niman gaan ahoo, gararka feeraaya
Xaajada guyaal iyo guyaal gees, u dhici wayday
Garaad iyo wax loo sooci jiray, guud-caddow odaye
Haddana geedka wiilkii yar baa, gic isa soosiine
Haddaanse guushey kani, waa adduun gees u foorare
Inba aakhir sabankii la galay, wawga gaabsadaye
Gabdhaheenna waxaa loo yiqiin, haybad gooniyahe
Goshay xiran jireen …maryaha loo garraarsado’e
Gobna waxay ahaayeen intay, guudka dabayeene
Maantana gad baa lagu arkiyo, guul darriyo ceebe
Garoob waalan iyo waxaa ka haray, goroyo food dheere
Adigoo gidaar uga horyimid, kaama gudayaane
Hiddiihiina waa garab mareen, gaar ahaan jiraye
Iyagoon ninama guursan bay, wada ganbaysteene
Haweenkeenna dhaqankii geddiyay, wawga gabsadaye
Gooraan Fardood iyo Darmaan, Galow ka dheeraysa
Sayidkiiba geel iyo lo’ iyo, godol wuxuu haystay
Arlaa’iga wuxuu daar gin gimay, gulufna heenseeyey
Gubnigii Daraawiish wuxuu, gaasas bixinaayey
Gumaysiga wuxuu laayay oo, Gaal la diriraayay
Gebo-gebo intuu dhigay wuxuu, libin ku geeraaray
Waxuu naago goba guursadoo, aqallo gawriirshay
Intaasoo gallada oo ilaah, ugu gar gaaraayay
Gegi buu ka taaganaa cid la’ah, maalintuu go’aye
Nimanakii godka u qoday ma cunin, gudurki duugeede
Gadaal xumida dunidaan arkoo, wawga gaabsadaye
Garaad nimaan lahayn baan ogayn gaadistii Malage
Gugaan manta joogiyo hadaan gadaha faalleeyo
Gantaalaha Malagii haystay iyo gamaska mawdkayga
Markuu ruuxa iga goyn lahaa waala soo galaye
Inay taasna igu guullan tahay wawga gaabsadaye
Inkastoon gu’yaal badan cimriga, gelimo sii joogo
Maraan go’aba Mawdkii rabbaa, ii gadaal imane
Godna waa i sugayaa qabuur, guda ciriiryoone
Gabnahaa agoontoobi iyo, gaaryahaan qabo’e
Intaanan ciidda hoosteeda galin, wawga gaabsadaye
NB:Wixii Qalad iyo Gaf ah Shaaydaan baay usugnaatay.
Cali Yaasiin Gurbe
Email: Caliyare200@hotmail.com
Sweden.
Isha Ku Hay Allgalgaduud media
allgalgaduud@gmail.com
